Từ dinh Norodom đến dinh Độc Lập
Nguồn: https://thanhnien.vn/van-hoa/tu-dinh-norodom-den-dinh-doc-lap-938017.html
Sáng 9.3, tại Hội trường Thống Nhất TP.HCM sẽ khai mạc trưng bày đặc biệt Từ dinh Norodom đến dinh Độc Lập (1868 – 1966), tập hợp trên 500 tài liệu, hình ảnh, hiện vật… quy mô nhất từ trước đến nay, trong đó có nhiều bức ảnh gốc sưu tầm tại các trung tâm lưu trữ của VN và Mỹ.
Những bức ảnh hiếm hoi
Theo tài liệu của Hội trường Thống Nhất, lúc mới xây dựng, dinh thự này được gọi là dinh Norodom do mặt tiền nằm ngang đại lộ Norodom (nay là đường Lê Duẩn).
Theo chị Hồ Thị Thanh Minh, Phó phòng Nghiệp vụ thuyết minh (Hội trường Thống Nhất): “Một phần của trưng bày tái hiện vụ ném bom dinh Độc Lập vào sáng ngày 27.2.1962, những khủng hoảng chính trị năm 1963 và kết cục là cuộc đảo chính Ngô Đình Diệm, buộc hai anh em ông Diệm – Nhu phải tháo chạy và bị giết chết… Quá trình xây dựng dinh Độc Lập bị gián đoạn 6 tháng mới khánh thành, dưới sự chủ trì của ông Nguyễn Văn Thiệu và ông Nguyễn Cao Kỳ cũng có trong những tấm ảnh lịch sử”.
Ngoài ra, còn có hình dinh Độc Lập mới được khởi công ngày 1.7.1962 trên nền đất cũ theo đồ án thiết kế của kiến trúc sư Ngô Viết Thụ. Điểm nổi bật của công trình chính là bức rèm hoa đá bao quanh tầng 2 thể hiện qua thư viết tay của điêu khắc gia Nguyễn Văn Thế, phụ trách ban kiến trúc và các đồng sự cũng góp phần giải tỏa nhiều bí ẩn lâu nay.
Tìm tư liệu cách nửa vòng trái đất
Bà Lê Thị Minh Lý (Hội Di sản Văn hóa VN), người từng cùng nhóm công tác Hội trường Thống Nhất sang Mỹ cuối năm 2015 để sưu tầm tài liệu trong 3 tuần, vẫn nhớ như in công việc vất vả này. “Trước đó, chúng tôi lặn lội khắp các trung tâm lưu trữ của VN tại Hà Nội và Thư viện Khoa học tổng hợp TP.HCM… nhưng vẫn thấy thiếu, dù rằng cũng đã có nhiều tư liệu quý. Vượt nửa vòng trái đất sang Mỹ, tiếp tục tới 4 trung tâm lưu trữ và 3 bảo tàng, chuyến công tác đặc biệt ấy mang về các đầu tài liệu, hình ảnh lịch sử không chỉ đáp ứng được yêu cầu cho trưng bày hiện tại mà còn làm “vốn liếng” cho nghiên cứu lâu dài”, bà Lý chia sẻ.
Từ dinh Norodom đến dinh Độc Lập (1868 – 1966) nằm trong dự án Đổi mới công tác trưng bày, thuyết minh tại di tích dinh Độc Lập được lãnh đạo Văn phòng Chính phủ thông qua từ năm 2014, được thực hiện rất cẩn trọng, ròng rã trong hơn 3 năm và sẽ miễn phí tham quan hai tuần đầu. Bà Nguyễn Thị Việt Anh, Trưởng phòng Nghiệp vụ thuyết minh, cho biết: “Điều hấp dẫn nữa là trưng bày này lại thực hiện ở ngay khuôn viên ngôi biệt thự cổ (ảnh), nằm trong quần thể di tích quốc gia đặc biệt của dinh xây dựng từ thời Pháp vẫn còn giữ lại nguyên vẹn và từng là trụ sở làm việc của Đảng Dân chủ dưới thời Đệ nhị VNCH, với nhiều bí mật bên trong cũng đang chờ được giải mã”. |